Senedi İttifak Nedir?

Senedi İttifak’a Giden Süreç

Senedi İttifak, Osmanlı Devleti’nde 1808 yılında ayanlar ile merkez bürokrasi arasında imzalanan belgedir. Bu belge 1214 yılında Avrupa’da baronlar ile kral arasında imzalanan Magna Carta‘ya benzetilir. Senedi İttifak, Osmanlı’nın Magna Carta’sı olarak anılmaktadır.

Osmanlı Devleti içerisinde 16. yüzyıldan itibaren devlet ile taşradaki iletişimi sağlayan Ayan denilen kişiler ortaya çıkmıştır. Zaman içerisinde Ayanlar bulundukları bölgelerdeki güçlerini ve otoritelerini genişletmişlerdir. 18. yüzyıla gelindiğinde ise artık bu ayanlar birer hanedan konumuna gelmişlerdir. Bu sebepten dolayı devlet sosyal ve ekonomik sıkıntılar yaşamıştır. Ayrıca devlet taşraya söz geçiremez hale gelmiştir ve mecburen ayanları kabul etmek zorunda kalmıştır.

3. Selim döneminde gerçekleşen Kabakçı Mustafa İsyanı ile beraber 3. Selim tahttan indirilmiştir ve Nizam-ı Cedit dönemi son bulmuştur. Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa, 3. Selim’i tekrar tahta çıkarmak için İstanbul üzerine hareket etmiştir. Ancak bu durumu haber alan 4. Mustafa, 3. Selim’i öldürtmüştür. Alemdar Mustafa Paşa başkente geldiğinde 3. Selim öldüğü için onun yerine 2. Mahmud’u tahta geçirmiş ve kendisini de sadrazam olmuştur.

senedi ittifak

Senedi İttifak

Sadrazam olan Alemdar Mustafa Paşa taşradaki düzenin sağlanması için ayanlar ile devletin görüşmesini ve iş birliği yapması gerektiğinin farkındaydı. Bu sebepten dolayı ülke genelindeki tüm ayanları görüşmek için İstanbul’a davet etti. Tüm ayanların katılmadığı bu görüşmeler sonucunda ayanlar ile Osmanlı merkez bürokrasisi arasında 29 Eylül 1808’de Senedi İttifak imzalanmıştır. Bu sözleşmede ayanlara birtakım haklar verilmiştir. İçerik olarak ayrıntıya girmeyeceğiz ancak 7 şart ve 1 sonuç bölümünden oluşmaktadır. Bu sözleşme devletin taşrada bozulan düzenini yeniden tahsis etme amacıyla yapılmıştır. Dolayısıyla içeriği de genellikle bu amaçlar çerçevesinde düzenlenmiştir.

Üzerinde anlaşılan bu belge 2. Mahmud tarafından da onaylanmıştır ve uygulamaya koyulmuştur. Sözleşmeden kısa bir süre sonra Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa yeniçeri isyanı sırasında öldürülmüştür. Alemdar Mustafa Paşa’nın ölümünden sonra Senedi İttifak çok fazla uygulanmamıştır ve geçerliliğini yitirmiştir. Senedi İttifak her ne kadar uygulanmamış olsa da padişahın yetkileri kısıtlanmış ve mutlak otoritesi darbe almıştır. Bu açıdan Osmanlı Devleti tarihi açısından önemli bir yere sahiptir.

Related Posts

Osmanlı Devletinde Örfi Yöneticiler

Osmanlı Devletinde Örfi Yöneticiler

Bu yazımızda Osmanlı Devletinde Örfi Yöneticiler konusuna değineceğiz. Osmanlı Padişahları devletin sahip olduğu bölgeye başlıca iki yönetici atar. Bunlardan ilki yürütme kuvvetini temsil eden Bey, öteki ise…

turan taktiği

Turan Taktiği (Hilal Taktiği) Nedir

Turan Taktiği veya Hilal Taktiği dediğimiz bu taktiğin en önemli özelliğini sahte kaçış ve pusu kurmak oluşturur. Bu taktiğin doğru uygulanabilmesi için arazi yapısının ve ordu yapısının…

Devşirme Sistemi Nedir

Devşirme Sistemi Nedir?

Devşirme Sistemi Devşirme sistemi; Osmanlı Devleti’nde uygulanan ve özellikle Balkanlardaki fetihlerden sonra bölgedeki yetenekli Hristiyan çocukların alınarak Osmanlı sarayına getirilmesi; eğitilip orduda ve devletin yüksek kademelerinde görev…

Ekber ve Erşed Sistemi Nedir

Ekber ve Erşed Sistemi Nedir?

Ekber ve Erşed Sistemi Ekber ve Erşed sistemi kısaca, 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde uygulanmaya başlayan yeni veraset sistemidir. Yeni veraset sistemi ile birlikte Fatih Sultan Mehmet döneminden…

Osmanlı Devletinin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri

Osmanlı Devleti’nin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri

Osmanlı Devleti’nin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri ve Etkili Olan Faktörler Osmanlı Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldıktan sonra ortaya çıkan beyliklerden olan Osmanlı Beyliği tarafından kurulmuştur. Kuruluş tarihi…

Tolunoğulları Devleti

Tolunoğulları Devleti

Tolunoğulları Tolunoğulları Devleti’nin kurucusu Tolunoğlu Ahmed yani Ahmed bin Tolun‘dur. Bu devlet Mısır topraklarında kurulmuştur ve ilk Türk-İslam Devletleri arasında gösterilmektedir. Kurulduğu tarih olarak 868 yılı kabul…

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir